α

αγωγός (ηλεκτρισμού)

αγωγός (ο)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/αγωγος-1.mp3"][/audio]

Η λέξη αγωγός προέρχεται από το ΑΕ ρήμα άγω που σημαίνει «μεταφέρω».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
αγωγός (θερμότητας)

αγωγός (ο)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/αγωγος.mp3"][/audio]

Η λέξη αγωγός προέρχεται από το ΑΕ ρήμα άγω που σημαίνει «μεταφέρω».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
αιολική ενέργεια

αιολική ενέργεια (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/12/Αιολική-ενέργεια.m4a"][/audio]

Η λέξη αιολικός προέρχεται από την λέξη Αίολος της ΑΕ (Θεός του ανέμου) + ικός.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
αισθητήρας

αισθητήρας (ο)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2024/01/Αισθητήρας.m4a"][/audio]

H λέξη αισθητήρας είναι δάνεια από την αγγλική λέξη sensor που έχει μέσα της τη λέξη sense "αίσθηση".

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
άπωση

άπωση (η) (απωθώ, απωθούμαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/απωση.mp3"][/audio]

Η λέξη άπωση προέρχεται από την ΑΕ. Τη σημερινή της, όμως, σημασία τη δανειστήκαμε από τη γαλλική (répulsion).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
αστέρας

αστέρας (ο), αστέρι (το)

[audio wav="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/04/Αστέρας.wav"][/audio]

Η λέξη αστέρας ή αστέρι προέρχεται από την ΑΕ λέξη ἀστήρ που σήμαινε «αστέρι» αλλά και «φωτιά», «φως».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
αστροναύτης

αστροναύτης (ο, η), αστροναύτισσα (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/04/Αστροναύτης.m4a"][/audio]

Η λέξη αστροναύτης ήρθε στα ελληνικά από τα γαλλικά (astronaute). Η γαλλική λέξη, όμως, φτιάχτηκε από τις αρχαίες ελληνικές ἄστρον και ναύτης, και σημαίνει «το πρόσωπο που πλοηγείται στα αστέρια».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
ασφάλεια (ηλεκτρική)

ασφάλεια (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ασφαλεια.mp3"][/audio]

Η λέξη ασφάλεια είναι ΑΕ. Όμως, μερικές από τις πολλές σημασίες της τις δανειστήκαμε από άλλες γλώσσες, π.χ. τη γαλλική (sécurité, sûreté) και την αγγλική (insurance).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
ατμόσφαιρα

ατμόσφαιρα (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/04/Ατμόσφαιρα.m4a"][/audio]

Η λέξη ατμόσφαιρα δημιουργήθηκε στη γαλλική γλώσσα (atmosphère) από τις ΑΕ λέξεις ἀτμό(ς) + σφαῖρα, που σημαίνει «μπάλα από υδρατμούς».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
άτομο

άτομο (το)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ατομο.mp3"][/audio]

Η λέξη άτομο είναι ΑΕ. Παράγεται από το στερητικό α- και τη λέξη τέμνω και σημαίνει «αυτό που δεν τέμνεται, δηλαδή δεν διαιρείται σε μικρότερα τμήματα».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
αυτοματισμός

αυτοματισμός (ο)  

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2024/01/Αυτοματισμός.m4a"][/audio]

Η λέξη αυτοματισμός προέρχεται από την αγγλική λέξη automatism ή automation. Μέσα της έχει τη λέξη αυτόματος που στην ΑΕ σήμαινε "αυτό που ενεργεί με τη δική του θέληση/από μόνο του" αλλά και "τυχαίο".

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

β

βρασμός

βρασμός (ο) (βράζω) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/βρασμος.mp3"][/audio]

Η λέξη βρασμός είναι παράγωγη: βράζω (βρασ-) +-μός, δηλαδή το αποτέλεσμα του βράζω.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

γ

γεννήτρια (ηλεκτρική)

γεννήτρια (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/γεννητρια.mp3"][/audio]

Η λέξη γεννήτρια στην ΑΕ σήμαινε «μητέρα». Την επιστημονική σημασία της λέξης τη δανειστήκαμε από τη γαλλική (génératrice, générateur).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
γη

Γη, γη (η)

[audio wav="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/04/Γη.wav"][/audio]

Η λέξη γη είναι ΑΕ.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

δ

διακόπτης

διακόπτης (ο) (διακόπτω, διακόπτομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/διακόπτης.mp3"][/audio]

Η λέξη διακόπτης προέρχεται από το ρήμα διακόπτω που σημαίνει «κόβω στα δύο, στη μέση».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
διάστημα

διάστημα (το)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/03/Διάστημα.m4a"][/audio]

Η λέξη διάστημα στην ΑΕ σήμαινε «χώρος ανάμεσα σε δυο πράγματα». Δανειστήκαμε τη σημερινή σημασία από τη γαλλική (espace).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
διαστολή (θερμική)

διαστολή (η) (διαστέλλομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/διαστολή.mp3"][/audio]

Η λέξη διαστολή στην ΑΕ σήμαινε «χωρισμός ή απομάκρυνση». Δανειστήκαμε τη σημερινή σημασία της λέξης από τη γαλλική (dilatation).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
δίκτυο (ηλεκτρικό)

δίκτυο (το)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/δικτυο.mp3"][/audio]

Η λέξη δίκτυο προέρχεται από την ΑΕ, όπου σήμαινε «δίχτυ». Δανειστήκαμε τη σημερινή σημασία από τη γαλλική (réseau) ή την αγγλική (net).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
δορυφόρος

δορυφόρος (ο)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2024/02/Δορυφόρος.m4a"][/audio]

Η λέξη δορυφόρος είναι ΑΕ και σήμαινε «τον στρατιώτη που κρατάει (φέρει) δόρυ», δηλαδή τον σωματοφύλακα. Οι δορυφόροι περιστοίχιζαν ένα σημαντικό πρόσωπο για να το προστατέψουν. Στη νέα ελληνική χρησιμοποιήσαμε την ίδια λέξη, για να αποδώσουμε τη σημασία του επιστημονικού όρου στις Φυσικές Επιστήμες που τη δανειστήκαμε από τα γαλλικά ή τα αγγλικά (satellite).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
δυναμική ενέργεια

δυναμική ενέργεια (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/06/Δυναμική-ενέργεια.m4a"][/audio]

Η λέξη δυναμική προέρχεται από το "δύναμαι" της ΑΕ, που σημαίνει μπορώ

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

ε

έλξη

έλξη (η) (έλκω, έλκομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ελξη.mp3"][/audio]

Η λέξη έλξη στα ΑΕ σήμαινε «τράβηγμα, σύρσιμο».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
ενέργεια

ενέργεια (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2022/10/Ενέργεια.m4a"][/audio]

Η λέξη ενέργεια προέρχεται από την ΑΕ (εν+ έργο). Στη Φυσική δανειστήκαμε τη σημασία της από τη γαλλική λέξη “énergie” και την αγγλική “energy”.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
ένωση (χημική)

ένωση (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ενωση.mp3"][/audio]
Οι λέξεις χημεία και χημικός είναι δάνειες από τα γαλλικά: chim(ie), chimique.
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
εξάτμιση

εξάτμιση (η) (εξατμίζομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/εξατμιση.mp3"][/audio]

Η λέξη εξάτμιση προέρχεται από το ΑΕ ρήμα ἀτμίζω που σημαίνει «βγάζω ατμούς».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
επαφή (ηλεκτρική)

επαφή (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/επαφη.mp3"][/audio]

Η λέξη επαφή είναι ΑΕ και σήμαινε «άγγιγμα».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
επιστήμη

επιστήμη (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2022/10/Επιστήμη.m4a"][/audio]

Η λέξη επιστήμη στα ΑΕ σήμαινε «καλή γνώση ενός ζητήματος».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
επιστημονική μέθοδος

επιστημονική μέθοδος (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/08/Επιστημονική-Μέθοδος.m4a"][/audio]

Η λέξη μέθοδος είναι ΑΕ και σήμαινε "επιστημονική αναζήτηση, κατάκτηση γνώσης, έρευνα". Μέσα της έχει τη λέξη οδός, δηλαδή "δρόμος"!

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

η

ηλεκτρική ενέργεια

ηλεκτρική ενέργεια (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/12/Ηλεκτρική-ενέργεια.m4a"][/audio]

Η λέξη ηλεκτρικός αποτελεί δάνειο από τη γαλλική électrique και την αγγλική electric + ικός. Μπορούμε, βέβαια, να αναγνωρίσουμε και τη λέξη της ΑΕ ἤλεκτρον   (=κεχριμπάρι, ρετσίνι με κιτρινωπό χρώμα).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
ηλεκτρισμός

ηλεκτρισμός (ο)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ηλεκτρισμός-1.mp3"][/audio]

Η λέξη ηλεκτρισμός είναι δάνεια από τη γαλλική (électricité) ή την αγγλική (electricity). Μπορούμε, όμως, να αναγνωρίσουμε την ΑΕ λέξη ἤλεκτρον που σήμαινε «κεχριμπάρι, ρετσίνι με κιτρινωπό χρώμα».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
ήλιος

Ήλιος, ήλιος (ο)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/04/Ήλιος.m4a"][/audio]

Η λέξη ήλιος είναι ΑΕ.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

θ

θερμική ενέργεια

θερμική ενέργεια (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/θερμική-ενέργεια.mp3"][/audio]

Η λέξη θερμικός προέρχεται από την ΑΕ λέξη θερμός που σήμαινε «ζεστός». Κατασκευάστηκε, όμως, στη γαλλική (thermique).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
θερμοκρασία

θερμοκρασία (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/θερμοκρασια.mp3"][/audio]

Η λέξη θερμοκρασία προέρχεται από τις ΑΕ λέξεις θερμός +κράση (=ανάμειξη).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
θερμόμετρο

θερμόμετρο (το) (θερμομετρώ) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/θερμομετρο.mp3"][/audio]

Η λέξη θερμόμετρο είναι σύνθετη: θερμο- + -μετρο. Πρώτη φορά, όμως, σχηματίστηκε στη γαλλική (thermomètre ).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
θερμότητα

θερμότητα (η) (θερμαίνω, θερμαίνομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/θερμότητα.mp3"][/audio]

Η λέξη θερμότητα προέρχεται από την ΑΕ.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

κ

κατάσταση (φυσική)

κατάσταση (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/κατάσταση.mp3"][/audio]

Η λέξη κατάσταση είναι ΑΕ.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
κινητική ενέργεια

κινητική ενέργεια (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/06/Κινητική-ενέργεια.m4a"][/audio]

Η λέξη κινητική είναι ΑΕ.

Η λέξη ενέργεια προέρχεται από την ΑΕ (εν+ έργο). Στη Φυσική δανειστήκαμε τη σημασία της από τη γαλλική λέξη “énergie” και την αγγλική “energy”.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
κουάρκ

κουάρκ (το)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/κουαρκ.mp3"][/audio]

Η λέξη κουάρκ είναι δάνεια από την αμερικανική αγγλική (quark).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
κύκλωμα (ηλεκτρικό)

κύκλωμα (το)  

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/κυκλωμα.mp3"][/audio]

Η λέξη κύκλωμα στην ΑΕ σήμαινε «αυτό που είναι στρογγυλευμένο σε κύκλο, τροχός». Δανειστήκαμε τη σημερινή σημασία από τη γαλλική (circuit).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

μ

μαγνήτης

μαγνήτης (ο)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μαγνητης.mp3"][/audio]

Η λέξη μαγνήτης προέρχεται από την ΑΕ φράση «μαγνήτης λίθος», δηλαδή από το ορυκτό μαγνητίτης που υπήρχε σε μεγάλη ποσότητα στην αρχαία Μαγνησία της Μικράς Ασίας.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
μάζα

μάζα (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μαζα.mp3"][/audio]

Η λέξη μάζα στην ΑΕ σήμαινε «κριθαρόψωμο». Απέκτησε τη σημερινή σημασία της μετά από δανεισμό από τη γαλλική (masse).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
μονάδα

μονάδα (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μοναδα.mp3"][/audio]

Η λέξη μονάδα στην ΑΕ σήμαινε «ενότητα».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
μονωτής (ηλεκτρικός)

μονωτής (ο) (μονώνω, μονώνομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μονωτης.mp3"][/audio]

Η λέξη μονωτής  παράγεται από το ρήμα μονώνω που σημαίνει «προστατεύω με ειδικό υλικό» και το επίθημα -τής που σημαίνει «όργανο, εργαλείο».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
μονωτής (θερμότητας)

μονωτής (ο) (μονώνω, μονώνομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μονωτης.mp3"][/audio]

Η λέξη μονωτής προέρχεται από το ρήμα μονώνω που σημαίνει «απομονώνω» και την κατάληξη -τής, σημαίνει δηλαδή «το υλικό που απομονώνει».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
μόριο

μόριο (το)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μοριο.mp3"][/audio]

Η λέξη μόριο στην ΑΕ σήμαινε «κομμάτι, μέρος ενός συνόλου». Ο αγγλικός όρος για το μόριο είναι molecule. Παρόμοια είναι η ονομασία του και σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη moles «μάζα» και την κατάληξη υποκοριστικού -ula («μικρή μάζα»).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
μπαταρία

μπαταρία (η)  

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μπαταρια.mp3"][/audio]

Η λέξη μπαταρία είναι δάνεια από τα βενετσιάνικα (bataria) ή τα γαλλικά  (batterie), όπου σήμαινε «σύνολο εργαλείων που λειτουργούν μαζί».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

ο

όγκος

όγκος (ο)  

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ογκος.mp3"][/audio]

Η λέξη όγκος υπήρχε και στην ΑΕ και είχε την ίδια σημασία που έχει και σήμερα.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
οξύ

οξύ (το), οξέα (τα) 

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/05/Οξύ.m4a"][/audio]

Η λέξη οξύ στα ΑΕ σήμαινε «μυτερό, κοφτερό». Τη σημερινή επιστημονική σημασία τη δανειστήκαμε από τη γερμανική (Säure) ή από τη γαλλική (acide).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
ουράνια σώματα

ουρανια σώματα (τα)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/03/Ουράνια-σώματα.m4a"][/audio]

Οι λέξεις ουράνιο και σώμα είναι ΑΕ.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

π

πηγή (ηλεκτρική)

πηγή (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/πηγη.mp3"][/audio]

Η λέξη πηγή στην ΑΕ είχε την ίδια σημασία με σήμερα.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
πήξη

πήξη (η) (πήζω) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/πηξη.mp3"][/audio]

Η λέξη πήξη προέρχεται από την ΑΕ και σημαίνει «ψύξη, πάγωμα».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
πλανήτης

πλανήτης (ο)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/04/Πλανήτης.m4a"][/audio]

Η λέξη πλανήτης στην ΑΕ σήμαινε «αυτόν που περιπλανιέται, που περιφέρεται». Οι αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν τον όρο ἀστέρες πλανῆται για τα σώματα που έβλεπαν στον ουρανό να λάμπουν αλλά να μετακινούνται, σε αντίθεση με τον Ήλιο και τα αστέρια που έμοιαζαν να είναι ακίνητα (ἀπλανεῖς ἀστέρες).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
προγραμματισμός

προγραμματισμός (ο) (προγραμματίζω/-ομαι, προγραμμάτισα/προγραμματίστηκα) 

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2024/01/Προγραμματισμός.m4a"][/audio]

Η λέξη προγραμματισμός κατασκευάστηκε από το ρήμα προγραμματίζω και την κατάληξη -μός. Μεταφράσαμε τις λέξεις από τη γαλλική (programmer, programmation).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
πυκνότητα

πυκνότητα (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/πυκνότητα.mp3"][/audio]

Η λέξη πυκνότητα υπήρχε και στην ΑΕ με την ίδια σημασία.  Το επίθημα -ότητα σημαίνει «ιδιότητα». Πυκνότητα, δηλαδή, είναι η ιδιότητα του πυκνού.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
πύραυλος

πύραυλος (ο)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/04/Πύραυλος.m4a"][/audio]

Η λέξη πύραυλος φτιάχτηκε στα ελληνικά από τις ΑΕ λέξεις πῦρ + αὐλός, έτσι ώστε να αποδίδει τη σημασία της γαλλικής λέξης fusée. Η λέξη πυρ σημαίνει «φωτιά», ενώ η λέξη αὐλός στον Όμηρο σήμαινε «τίναγμα αίματος, όταν ματώνει η μύτη».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
πυρηνική ενέργεια

πυρηνική ενέργεια (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/12/Πυρηνική-ενέργεια-2.m4a"][/audio]

Η λέξη πυρηνικός προέρχεται από την λέξη πυρήν της ΑΕ + ικός- δάνειο από τη γαλλική “nucléaire” και την αγγλική “nuclear”.

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

ρ

ρεύμα (ηλεκτρικό)

ρεύμα (το) (ρέω) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ρευμα.mp3"][/audio]

Η λέξη ρεύμα στην ΑΕ σήμαινε «αυτό που κυλάει, το ρυάκι».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
ρομπότ

ρομπότ (το)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2024/01/Ρομπότ.m4a"][/audio]

Η λέξη ρομπότ προέρχεται από τη γαλλική λέξη robot κι εκείνη από την τσέχικη λέξη robota που σήμαινε "δουλειά, αγγαρεία".

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

σ

στοιχείο (χημικό)

στοιχείο (το)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/στοιχείο.mp3"][/audio]

Η λέξη στοιχείο στην ΑΕ σήμαινε «μέρος μιας σειράς, φθόγγος, γράμμα». Δανειστήκαμε τη σημερινή της σημασία από τη γαλλική (élément).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
σύμπαν

σύμπαν (το) 

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/03/Σύμπαν.m4a"][/audio]

Η λέξη σύμπαν στην ΑΕ σήμαινε «όλον, σύνολο»

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
συσκευή (ηλεκτρική)

συσκευή (η)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/συσκευη.mp3"][/audio]

Η λέξη συσκευή στην ΑΕ σήμαινε «σκηνική κατασκευή». Δανειστήκαμε τη σημερινή σημασία από τη γαλλική (appareil).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
συστολή (θερμική)

συστολή (η) (συστέλλω, συστέλλομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/συστολη.mp3"][/audio]

Η λέξη συστολή στην ΑΕ σημαίνει «συμμάζεμα, ζάρωμα, συρρίκνωση, ελάττωση, περιορισμός».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
σώμα (υλικό)

σώμα (το)  

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/σωμα.mp3"][/audio]

Η λέξη σώμα είναι ΑΕ και σήμαινε «ανθρώπινο σώμα».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

τ

τεχνητή νοημοσύνη

τεχνητή νοημοσύνη (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2024/02/Τεχνητή-νοημοσύνη.m4a"][/audio]

Η λεξική φράση τεχνητή νοημοσύνη είναι μετάφραση της αγγλικής artificial intelligence (AI).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
τήξη

τήξη (η) (τήκω, τήκομαι) 

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/τηξη.mp3"][/audio]

Η λέξη τήξη προέρχεται από το ΑΕ ρήμα τήκω που σημαίνει «λιώνω».

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

φ

φορτίο (ηλεκτρικό)

φορτίο (το)

[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/φορτιο.mp3"][/audio]

Η λέξη φορτίο στην ΑΕ σήμαινε «βάρος». Δανειστήκαμε την επιστημονική σημασία της λέξης από τη γαλλική (charge).

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

χ

χημική ενέργεια

χημική ενέργεια (η)

[audio m4a="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2023/12/Χημική-ενέργεια.m4a"][/audio]

Η λέξη χημική αποτελεί αντιδάνειο της γαλλικής λέξης alchimie και της αραβικής al-kīmiyā που  προέρχεται από το ρήμα χέω της Α.Ε και την αιγυπτιακή  λέξη kêm + την κατάληξη -ική

[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]
[siteorigin_widget class="SiteOrigin_Widget_Features_Widget"][/siteorigin_widget]

θερμόμετρο

θερμόμετρο (το) (θερμομετρώ) 

Η λέξη θερμόμετρο είναι σύνθετη: θερμο- + -μετρο. Πρώτη φορά, όμως, σχηματίστηκε στη γαλλική (thermomètre ).

Για να καταλάβουμε τι καιρό κάνει, αν είμαστε άρρωστοι ή αν ο φούρνος είναι έτοιμος για το φαγητό μας, χρησιμοποιούμε ένα θερμόμετρο. Με αυτό μετράμε τη θερμοκρασία.
όργανο για τη μέτρηση της θερμοκρασίας των διαφόρων σωμάτων

όργανο μέτρησης της θερμοκρασίας, η λειτουργία του οποίου στηρίζεται συνήθως στη θερμική διαστολή ενός υγρού ή αερίου που περιέχεται μέσα σε έναν διαφανή σωλήνα με χαραγμένη μια θερμομετρική κλίμακα

ιατρικό θερμόμετρο: θερμόμετρο για την μέτρηση της θερμοκρασίας του ανθρώπινου σώματος
υδραργυρικό θερμόμετρο: θερμόμετρο που βασίζεται στη θερμική διαστολή μιας ποσότητας υδραργύρου
θερμόμετρο υπερύθρων: θερμόμετρο που βασίζεται στη μέτρηση της θερμικής ακτινοβολίας που εκπέμπουν όλα τα σώματα και εξαρτάται από τη θερμοκρασία τους, έτσι μπορούμε να μετράμε τη θερμοκρασία των σωμάτων από απόσταση
θερμομετρική κλίμακα: η αριθμητική κλίμακα που υπάρχει πάνω σε ένα θερμόμετρο
 θερμομέτρηση
θερμοκρασία, θερμότητα, διαστολή

Η μαμά κατάλαβε ότι ο Αϊλάν είναι άρρωστος. Τον θερμομέτρησε  και είχε πυρετό. Το θερμόμετρο έδειξε 39℃.

Στο Νευροκόπι της Δράμας κάνει πάρα πολύ κρύο. Εκεί το θερμόμετρο  έχει δείξει μέχρι και -28℃.

Αν θέλουμε να μετρήσουμε σωστά τη θερμοκρασία του αέρα, πρέπει να βάλουμε το θερμόμετρο σε ένα μέρος που δεν το βλέπει άμεσα ο ήλιος. Οι θερμοκρασίες που βλέπουμε στην τηλεόραση και το ίντερνετ είναι πάντα «υπό σκιά».

Οι θερμομετρικές κλίμακες που βλέπουμε συνήθως πάνω στα θερμόμετρα είναι η κλίμακα Κελσίου (℃) και η κλίμακα Φαρενάιτ (℉).  Υπάρχει επίσης και η κλίμακα Κέλβιν, αλλά αυτή χρησιμοποιείται πιο σπάνια.

Στα μέτρα προστασίας από την πανδημία που εφαρμόζονται στο σχολείο μας, προστέθηκαν σήμερα δύο σημεία μέτρησης της θερμοκρασίας από απόσταση με θερμόμετρο υπερύθρων.

Προσοχή! Στη γενική ενικού και πληθυντικού κατεβαίνει ο τόνος, π.χ. του θερμομέτρου, των θερμομέτρων.
θερμόαιμος, θερμοκήπιο, θερμοκοιτίδα, θερμοσίφωνας, θερμοσυσσωρευτής, θερμοφόρα

όταν το θερμόμετρο ανεβαίνει, αυξάνεται η ένταση

Όταν ο διαιτητής σφύριξε πέναλτι, το θερμόμετρο στις κερκίδες ανέβηκε απότομα. Οι φίλαθλοι των γηπεδούχων άρχισαν να διαμαρτύρονται έντονα.
Αγγλική
thermometer
Αραβική
ميزان الحرارة
Ρωσική
термометр
Τούρκικη
termometre
Κινεζική
温度计

Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;

Τα πρώτα θερμόμετρα ονομάζονταν θερμοσκόπια και είχαν επινοηθεί από τους αρχαίους Έλληνες Ήρωνα και Φίλωνα. Το 1709 ο Γερμανός Γκάμπριελ Φαρενάιτ (Fahrenheit) επινόησε ένα θερμοσκόπιο με οινόπνευμα αλλά και την αντίστοιχη κλίμακα μέτρησης. Αυτό ήταν το πρώτο όργανο που έφερε το όνομα «θερμόμετρο» και έμοιαζε με τα σημερινά.