πλανήτης (ο)
Η λέξη πλανήτης στην ΑΕ σήμαινε «αυτόν που περιπλανιέται, που περιφέρεται». Οι αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν τον όρο ἀστέρες πλανῆται για τα σώματα που έβλεπαν στον ουρανό να λάμπουν αλλά να μετακινούνται, σε αντίθεση με τον Ήλιο και τα αστέρια που έμοιαζαν να είναι ακίνητα (ἀπλανεῖς ἀστέρες).
Αν κοιτάξεις τον νυχτερινό ουρανό με γυμνό μάτι, μπορεί να δεις ένα πολύ λαμπερό αντικείμενο που μοιάζει με αστέρι αλλά δεν τρεμοπαίζει. Είναι ένας πλανήτης που «περιπλανιέται» στον ουρανό, καθώς γυρίζει γύρω από τον εαυτό του και γύρω από τον Ήλιο, όπως και ο δικός μας πλανήτης, η Γη.
ένα μεγάλο ουράνιο σώμα που δεν έχει δικό του φως αλλά φωτίζεται καθώς γυρίζει γύρω από έναν αστέρα
ένα ετερόφωτο ουράνιο σώμα που φωτίζεται από τον Ήλιο, καθώς περιφέρεται γύρω από αυτόν
ένα ουράνιο σώμα που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο ή έναν άλλο αστέρα, έχει αρκετή μάζα ώστε να είναι σχεδόν σφαιρικό εξαιτίας της δικής του βαρύτητας και είναι αρκετά μεγάλο ώστε να έχει διώχνει μακριά όλα τα μικρότερα σώματα που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο
πλανητικό σύστημα: ένα σύνολο από ουράνια σώματα που μετακινούνται αλλά συγκρατιούνται μαζί εξαιτίας της βαρύτητάς τους και περιφέρονται γύρω από έναν αστέρα, όπως ο Ήλιος. Υπάρχουν πολλά πλανητικά συστήματα στο σύμπαν, το δικό μας ονομάζεται ηλιακό σύστημα.
Οι 8 πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα είναι ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας.
πλανήτες γίγαντες: αποτελούνται από αέρια και έχουν γύρω τους δακτύλιους και πολλούς δορυφόρους, ο Δίας και ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας
πλανήτες νάνοι: μικρότερα ουράνια σώματα που η τροχιά τους γύρω από τον Ήλιο δεν είναι καθαρή από άλλα σώματα, π.χ. η Δήμητρα και ο Πλούτωνας
εξωπλανήτες ή εξωηλιακοί πλανήτες: οι πλανήτες που δεν ανήκουν στο δικό μας ηλιακό σύστημα
διαπλανητικά ταξίδια: ταξίδια που κάνουμε για να εξερευνήσουμε άλλους πλανήτες εκτός από τη Γη
πλανητάριο: ένα αμφιθέατρο με θόλο όπου προβάλλονται τα ουράνια σώματα και οι κινήσεις τους σαν να τα βλέπουμε στον νυχτερινό ουρανό
Αϊλάν: Γιατί λέμε ότι οι πλανήτες «περιπλανιούνται»;
Ζωή: Γιατί όλοι οι πλανήτες περιφέρονται σε κυκλικές ή ελλειπτικές τροχιές γύρω από ένα αστέρι και τους βλέπουμε να αλλάζουν θέση στον νυχτερινό ουρανό.
Ο πλανήτης Άρης είναι ο πιο κοντινός πλανήτης στη Γη. Ήδη από το 1964 και μετά, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και άλλες χώρες στέλνουν διαστημόπλοια στον Άρη και διαπίστωσαν ότι δεν υπάρχουν ξεκάθαρα σημάδια ζωής. Η θερμοκρασία το απόγευμα είναι −33 °C και δεν υπάρχει νερό, μόνο ίχνη πάγου.
Δυσκολεύεσαι να ξεχωρίσεις έναν πλανήτη από ένα αστέρι; Στα αστέρια γίνονται πυρηνικές αντιδράσεις που δημιουργούν ακτινοβολία και τα κάνει να λάμπουν. Στους πλανήτες όμως δεν γίνεται το ίδιο, κι έτσι δεν παράγουν το δικό τους φως. Λάμπουν από το φως που ανακλάται σε αυτούς από τον Ήλιο. Όπως ακριβώς γίνεται με τον πλανήτη Αφροδίτη που μπορούμε να τον δούμε στον νυχτερινό ουρανό με γυμνά μάτια. Προσπάθησε κι εσύ να τα ξεχωρίσεις...το φως των αστεριών τρεμοπαίζει.
Για πολλά χρόνια πιστεύαμε ότι ο Πλούτωνας είναι ο ένατος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Όμως μετά από έρευνα οι αστρονόμοι διαπίστωσαν ότι ο Πλούτωνας έχει 500 φορές μικρότερη μάζα από τη Γη, ότι η τροχιά του γύρω από τον Ήλιο επικαλύπτεται με την τροχιά του Ποσειδώνα και ότι υπάρχουν πολλά μικρότερα σώματα κοντά του. Γι’ αυτό, τον ονόμασαν πλανήτη νάνο.
Τα διαπλανητικά ταξίδια μπορούν μας δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για τους άλλους πλανήτες, όμως έχουν μεγάλο κόστος και θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των αστροναυτών. Γι’ αυτό σήμερα πολλά κράτη στέλνουν ρομπότ στο διάστημα.
Στην Ιβάνα αρέσει πολύ ο μαγικός κόσμος του διαστήματος. Κάθε φορά που επισκέπτεται το πλανητάριο του ΝΟΗΣΙΣ, βλέπει στην οθόνη του τους πλανήτες και τον Ήλιο σαν να ταξιδεύει στο διάστημα.
περιπλανιέμαι, απλανής, -ής, -ές, πλανητάρχης
λέμε ότι κάποιος ή κάποια ζει σε άλλον πλανήτη, όταν δεν γνωρίζει τι γίνεται γύρω του
Ζωή: Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος κι έχουμε γιορτή στο σχολείο.
Τίμος: Αλήθεια; Δεν το ήξερα!
Ζωή: Δεν το πιστεύω! Εσύ ζεις σε άλλον πλανήτη;
| Αγγλική |
| planet |
| Αλβανική |
| planeti |
| Αραβική |
| كوكب |
| Ρωσική |
| планета |
| Τούρκικη |
| gezegen |
| Κινεζική |
| 行星 |
| Ουκρανική |
| планета |
Η παρατήρηση του ουρανού ήταν πάντα αγαπημένη συνήθεια για πολλούς ανθρώπους. Διαβάζουμε το άρθρο και σκεφτόμαστε γιατί ονομάζουν την Αφροδίτη Μεράστρι και πώς μπορεί κανείς να τη δει τη μέρα.
Παρακολουθούμε πώς δημιουργήθηκαν οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος εδώ.
Παρακολουθούμε το βίντεο και μαθαίνουμε ποιοι είναι οι περισσότερο κατοικήσιμοι πλανήτες.
Ποιοι είναι άραγε οι πιο παράξενοι εξωπλανήτες; Πάτησε εδώ.
Παρακολουθούμε στο βίντεο πώς το διαστημικό σκάφος Insight πάτησε το 2018 στον Άρη. Συζητάμε στην τάξη: γιατί χαίρονται τα μέλη της ΝΑΣΑ; Γιατί χαίρονται οι πολίτες;
Ξέρεις γιατί οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος έχουν αρχαιοελληνικά ονόματα; Διάβασε εδώ.
Ξέρεις πότε δημιουργήθηκε ο αρχαιότερος πλανήτης στον Γαλαξία μας; Διάβασε το άρθρο εδώ.