αστέρας (ο), αστέρι (το)
Η λέξη αστέρας ή αστέρι προέρχεται από την ΑΕ λέξη ἀστήρ που σήμαινε «αστέρι» αλλά και «φωτιά», «φως».
Όταν κοιτάμε τον ουρανό τη νύχτα σε μια περιοχή με λίγα φώτα, βλέπουμε αστέρια. Τα αστέρια είναι τεράστιες λαμπερές μπάλες από αέρια.
ένα λαμπερό σώμα στον ουρανό που έχει δικό του φως και θερμότητα, είναι δηλαδή αυτόφωτο
τεράστια φωτεινή σφαίρα από καυτά αέρια που συγκρατιούνται μαζί εξαιτίας της βαρύτητάς τους
γιγαντιαίο ουράνιο σώμα που αποτελείται από θερμά αέρια, είναι φωτεινό και θερμό, επειδή στον πυρήνα του το υδρογόνο μετατρέπεται σε ήλιον, έτσι παράγονται μεγάλα ποσά ενέργειας, δηλαδή φως και θερμότητα
γαλαξίες: ομάδες από αστέρες, σύννεφα αερίων και αστρική σκόνη που συγκρατιούνται μεταξύ τους λόγω της βαρύτητας και κινούνται μαζί στο σύμπαν
πυρηνική σύντηξη, αστρική σκόνη, μαύρη τρύπα
αστρική σκόνη: μικρά σωματίδια ύλης που είναι σκορπισμένα στο σύμπαν, από αυτά αποτελούνται όλα τα ουράνια σώματα, όπως οι γαλαξίες, οι αστέρες και οι πλανήτες
μαύρη τρύπα: μια περιοχή με τεράστια βαρύτητα, τόσο μεγάλη που έλκει οτιδήποτε βρεθεί κοντά της, ακόμη και το φως, γι’ αυτό και φαίνεται μαύρη, μπορεί να δημιουργηθεί, όταν ένα αστέρι γίγαντας εξαντλήσει όλη την ενέργειά τουκαι σβήσει
αστεροειδείς: μικρά ουράνια σώματα που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο
πεφταστέρια: μπορεί να τα λέμε αστέρια, αλλά είναι κομμάτια σκόνης και πέτρας που περνούν στην ατμόσφαιρα της Γης σχηματίζοντας φωτεινές γραμμές στον βραδινό ουρανό
αστερισμοί: ομάδα από αστέρια που μοιάζουν να έχει συγκεκριμένο σχήμα στον ουρανό και γι’ αυτό έχουν συγκεκριμένα ονόματα, όπως η Μεγάλη Άρκτος (μεγάλη αρκούδα), στην πραγματικότητα αυτά τα αστέρια δεν είναι κοντινά μεταξύ τους, αλλά έτσι φαίνονται σε εμάς που τα βλέπουμε από τη Γη
αστρονομία: η επιστήμη που μελετάει τα ουράνια σώματα, όπως τον Ήλιο, τη Σελήνη, τους πλανήτες, τους αστέρες και τους γαλαξίες
αστεροσκοπείο: ερευνητικό κέντρο που έχει τα κατάλληλα όργανα, για να παρατηρούν οι επιστήμονες τα ουράνια σώματα
Αστέρι του Βορρά/Βόρειος Πολικός Αστέρας: το πιο λαμπερό αστέρι στον αστερισμό της Μικρής Άρκτου, βοηθάει να βρούμε τον βορρά και από την ξηρά και από τη θάλασσα τη νύχτα, καθώς βρίσκεται στο ίδιο σημείο
Αϊλάν: Σήμερα στο σχολείο μάθαμε πως τα αστέρια είναι τεράστιες λαμπερές μπάλες από αέρια. Τότε πώς γίνεται και τα βλέπουμε τόσα μικρά τη νύχτα;
Ιβάνα: Καλή ερώτηση! Αυτές οι κουκίδες που βλέπουμε στον ουρανό απέχουν έτη φωτός από τη Γη, δηλαδή είναι πάρα πολύ μακριά!
Η Ήλιος είναι το πιο κοντινό αστέρι στη Γη, γι’ αυτό τον βλέπουμε πιο μεγάλο από τα υπόλοιπα αστέρια του πλανητικού μας συστήματος. Τη μέρα το φως του σκεπάζει το φως από όλα τα άλλα αστέρια.
Μερικοί πιστεύουν ότι στην πόλη έχει λιγότερα αστέρια απ’ ό,τι στο χωριό. Αυτό όμως δεν είναι σύμφωνο με την επιστήμη. Εμείς δεν τα βλέπουμε, επειδή υπάρχουν πολλά φώτα!
Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι τα αστέρια μπορούν να κρύβονται και να ξαναεμφανίζονται, αφού άλλοτε βλέπουμε πολλά στον ουρανό και άλλοτε λίγα. Κι αυτό δεν είναι αλήθεια! Η ατμόσφαιρα μπορεί να έχει σύννεφα ή σκόνη!
Οι αστέρες είναι λαμπεροί και θερμοί χάρη στην πυρηνική σύντηξη που συμβαίνει στο εσωτερικό τους! Πυρήνες υδρογόνου συγχωνεύονται σε πυρήνες ηλίου και παράγεται τεράστια ενέργεια.
Οι αστέρες διαφέρουν στο μέγεθος, στη θερμοκρασία, στη φωτεινότητα και στο χρώμα. Όσοι έχουν υψηλότερη θερμοκρασία φαίνονται πιο λευκοί ή μπλε, ενώ όσοι έχουν χαμηλότερη θερμοκρασία έχουν πιο κόκκινο ή πορτοκαλί χρώμα. Ο Ήλιος είναι κάπου στη μέση.
Πολλοί αστέρες μαζί σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους φτιάχνουν έναν γαλαξία. Ονομάστηκε γαλαξίας, επειδή, όπως τον βλέπουμε στον ουρανό, μοιάζει με μια γραμμή από χυμένο γάλα. Υπολογίζεται ότι στον Γαλαξία μας υπάρχουν περίπου 300 δισεκατομμύρια αστέρια. Υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες στο σύμπαν.
Αν κοιτάξουμε το βράδυ τον ουρανό προς τον Βορρά, θα βρούμε εύκολα τον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου. Η Μεγάλη Άρκτος φαίνεται πάντα σε όποιο μέρος της Ελλάδας κι αν είμαστε. Θα την αναγνωρίσουμε από τα 7 πιο λαμπερά αστέρια της, που, αν τα ενώσουμε, σχηματίζουν ένα σχήμα σαν κατσαρολάκι.
Η λέξη αστέρας είναι πιο επίσημη, είναι επιστημονικός όρος. Οι λέξεις αστέρι και άστρο χρησιμοποιούνται περισσότερο στην καθημερινή επικοινωνία.
αστεράκι, αστερίσκος, αστερίας, έναστρος, αστρολόγος, ξαστεριά, αστεράτος, -η, -ο
άστρο της Βεργίνας: το σύμβολο της Μακεδονικής Δυναστείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου που παριστάνει έναν ήλιο
άστρο της Αυγής: ο πλανήτης Αφροδίτη
Πόλεμος των Άστρων: αμερικανική ταινία επιστημονικής φαντασίας με ειδικά εφέ
Η Αφροδίτη δεν είναι αστέρι αλλά πλανήτης. Είναι όμως λαμπερή σαν αστέρι, γιατί είναι πολύ κοντά στον Ήλιο και στη Γη. Την αποκαλούμε «άστρο της Αυγής» «πρωινό αστέρι» ή Αυγερινό, όταν βγαίνει το πρωί, και Αποσπερίτη, όταν βγαίνει κατά τη δύση του ηλίου (εσπέρα).
Η Ιβάνα είναι αστέρι στην αστρονομία. Ξέρει όλους τους πλανήτες και τους αστερισμούς και μπορεί να σου δείξει τη Μεγάλη Άρκτο στον νυχτερινό ουρανό.
Η γνωστή ηθοποιός, αστέρι του κινηματογράφου, πήρε το βραβείο Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου.
Στο κινούμενο σχέδιο που έβλεπε η Ζωή ο λαγός έδωσε ένα δυνατό χαστούκι στον κροκόδειλο κι εκείνος έβλεπε αστεράκια.
Η αγγλική ομάδα ζητάει τον ουρανό με τ’ άστρα, για να δώσει τον επιθετικό παίκτη της στη Ρεάλ Μαδρίτης.
Ο παππούς του Τίμου είναι αντιστράτηγος με τρία χρυσά αστέρια.
| Αγγλική |
| star |
| Αλβανική |
| yll |
| Αραβική |
| نجمة |
| Ρωσική |
| звезда |
| Τούρκικη |
| yıldız güneşi |
| Κινεζική |
| 星星 |
| Ουκρανική |
| зірка |
Βλέπουμε πόσο μεγάλα είναι τα αστέρια στο σύμπαν και πώς είναι τα αστέρια γίγαντες εδώ.
Διαβάζουμε το άρθρο και μαθαίνουμε πώς η φωτορύπανση «σβήνει» τ’ αστέρια.
Για να μάθουμε περισσότερα για τις μαύρες τρύπες, πατάμε εδώ κι εδώ.
Πώς γίνεται και ο Ήλιος δεν εκρήγνυται σαν μια βόμβα, καθώς καίει το υδρογόνο του; Διαβάζουμε το άρθρο και συζητάμε στην τάξη.
Μπορούμε άραγε σήμερα να βρούμε αστρική σκόνη από τότε που δημιουργήθηκε ο Ήλιος; Διαβάζουμε το άρθρο πατώντας εδώ. Μετά αξιολογούμε επιστημονικά τις πληροφορίες που μας δίνει.
Για να μάθουμε περισσότερα για τους αστερισμούς, πατάμε εδώ.
Κάνουμε ένα ταξίδι στον ουρανό τη νύχτα μέσα από το Φωτόδεντρο πατώντας εδώ.
Διαβάζουμε το άρθρο και μαθαίνουμε πώς είναι ο Πολικός Αστέρας και γιατί τον λέμε αστέρι ή πυξίδα του Βορρά. Τι κείμενο είναι αυτό; Βασίζεται στην επιστήμη;
Για να μάθουμε πώς μελετάμε τ’ αστέρια, πατάμε εδώ.
Υπάρχουν αστεροειδείς «δολοφόνοι»; Γιατί λέγονται έτσι; Για να απαντήσουμε, παρακολουθούμε το βίντεο.
Ξέρεις γιατί λέμε ότι ο αστρολάβος ήταν ο πρώτος υπολογιστής; Για να απαντήσεις παρακολούθησε το βίντεο.