δορυφόρος (ο)
Η λέξη δορυφόρος είναι ΑΕ και σήμαινε «τον στρατιώτη που κρατάει (φέρει) δόρυ», δηλαδή τον σωματοφύλακα. Οι δορυφόροι περιστοίχιζαν ένα σημαντικό πρόσωπο για να το προστατέψουν. Στη νέα ελληνική χρησιμοποιήσαμε την ίδια λέξη, για να αποδώσουμε τη σημασία του επιστημονικού όρου στις Φυσικές Επιστήμες που τη δανειστήκαμε από τα γαλλικά ή τα αγγλικά (satellite).
αντικείμενο που περιστρέφεται γύρω από ένα ουράνιο σώμα
φυσικό ή τεχνητό αντικείμενο που διαγράφει τροχιά γύρω από τη Γη, άλλους πλανήτες αλλά και άλλα ουράνια σώματα
φυσικός δορυφόρος: ουράνιο σώμα που κινείται γύρω από ένα άλλο ουράνιο σώμα, π.χ. έναν πλανήτη, και τον ακολουθεί στην κίνησή του
τεχνητός δορυφόρος: συσκευή που κατασκευάζεται και ελέγχεται από τον άνθρωπο, βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα ουράνιο σώμα και μπορεί να συλλέγει πληροφορίες
τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος
μετεωρολογικός δορυφόρος
εκτόξευση δορυφόρου: αποστολή ενός τεχνητού δορυφόρου στο διάστημα από μια βάση στη Γη με τη χρήση κάποιου πυραύλου
δορυφορική τηλεόραση: υπηρεσία που παρέχει τηλεοπτικά προγράμματα μεταδίδοντας σήμα από έναν τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο
δορυφορική κεραία: κεραία που λαμβάνει σήμα από ένα τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο, ώστε ο θεατής να μπορεί να δει ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα ή να ακούσει ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα
δορυφορικό πιάτο = δορυφορική κεραία = δορυφορικό κάτοπτρο
δορυφορικό ίντερνετ: υπηρεσία που παρέχει ίντερνετ μεταδίδοντας σήμα από έναν τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο, αντί για το καλώδιο που είναι ο συνηθισμενος τρόπος
δορυφορική εικόνα: εικόνα που παίρνει ένας δορυφόρος και την μεταδίδει στη Γη. Μας βοηθάει στην παρακολούθηση των καιρικών φαινομένω ή των φυσικών καταστροφών
Χιλιάδες τεχνητοί δορυφόροι που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη συλλέγουν πολύτιμες πληροφορίες! Βοηθούν τους μετεωρολόγους να προβλέψουν τον καιρό. Μας επιτρέπουν να μιλάμε στο τηλέφωνο όταν είμαστε πολύ μακριά μεταξύ μας, να βλέπουμε τηλεοπτικά προγράμματα από άλλες χώρες και να έχουμε συστήματα πλοήγησης (GPS).
Τίμος: Το ήξερες ότι ο πλανήτης Δίας έχει 80 φυσικούς δορυφόρους;
Ιβάνα: Όλοι οι πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα έχουν φυσικούς δορυφόρους εκτός από τον Άρη και την Αφροδίτη!
Οι τεχνητοί δορυφόροι πετούν σε μεγάλο ύψος. Έτσι, μπορούν να βλέπουν μεγάλες περιοχές της Γης ταυτόχρονα. Παλιότερα, τα τηλεοπτικά σήματα δεν πήγαιναν πολύ μακριά, γιατί εμποδίζονταν από βουνά ή ψηλά κτήρια. Το ίδιο και οι τηλεφωνικές κλήσεις. Σήμερα, όμως, τα τηλεοπτικά σήματα και οι τηλεφωνικές κλήσεις στέλνονται σε έναν τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο. Ο δορυφόρος μπορεί στη συνέχεια να τα στείλει πίσω σε διαφορετικά σημεία στη Γη.
Οι μετεωρολογικοί δορυφόροι πετούν ψηλά στη θερμόσφαιρα και την εξώσφαιρα της Γης και συλλέγουν πληροφορίες για τα σύννεφα και τις θερμοκρασίες εδάφους και θάλασσας. Μετά, μοιράζονται τις πληροφορίες με μετεωρολογικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο. Έτσι, μπορούμε να παρακολουθήσουμε και να προβλέψουμε τον καιρό και το κλίμα.
Με την εφαρμογή Google Εarth έχουμε τη δυνατότητα να βλέπουμε εντυπωσιακές δορυφορικές εικόνες της Γης από ψηλά.
Ζωή: Η θεία μου ζει στην Αμερική αλλά της αρέσει να βλέπει ελληνικές εκπομπές. Εγκατέστησε στην ταράτσα του σπιτιού της ένα δορυφορικό πιάτο, δηλαδή μια δορυφορική κεραία που μοιάζει με πιάτο και λαμβάνει ηλεκτρομαγνητικά κύματα από μακριά. Έχει, δηλαδή, δορυφορική τηλεόραση.
Η λέξη δορυφόρος γράφεται με <υ> , επειδή και το ουδέτερο ουσιαστικό «το δόρυ» γράφεται με <υ>.
φορέας, φορά, λεωφόρος, σημαιοφόρος, κερδοφόρος, ψηφοφόρος,
| Αγγλική |
| satellite |
| Αλβανική |
| satelitor |
| Αραβική |
| الأقمار الصناعية |
| Ρωσική |
| спутник |
| Τούρκικη |
| uydu |
| Κινεζική |
| 卫星 |
| Ουκρανική |
| супутник |
Παρακολουθούμε το βίντεο και μαθαίνουμε πώς έγινε η εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης Sputnik 1 από τη Ρωσία. Τι σημαίνει η λέξη Sputnik στα ρωσικά;
Παρακολουθούμε το βίντεο και μαθαίνουμε πώς η Ελλάδα εκτόξευσε τον τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο Hellas Sat 4 το 2019.
Παρακολουθούμε το βίντεο και μαθαίνουμε περισσότερα για τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους.
Παρακολουθούμε το βίντεο και μαθαίνουμε για τους πλανήτες και τους φυσικούς δορυφόρους τους.
Πώς η δορυφορική τεχνολογία μάς ενημερώνει για την κλιματική αλλαγή; Παρακολουθούμετο βίντεο και συζητάμε στην τάξη.
Παρακολουθούμε το παρακάτω βίντεο και μαθαίνουμε πώς λειτουργεί ένας δορυφόρος.
Παρακολουθούμε αυτό το βίντεο για το πώς λειτουργεί το ίντερνετ και συζητάμε στην τάξη: πόσο χρήσιμοι είναι οι τεχνητοί δορυφόροι;
Τι συμβαίνει με τους δορυφόρους που καταστρέφονται στο διάστημα; Παρακολουθούμε το βίντεο και συζητάμε στην τάξη.
Διάβασε την περίληψη του αγγλικού άρθρου για παιδιά και πες με δικά σου λόγια πώς οι τεχνητοί δορυφόροι παρατηρούν τη Γη.