ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
α
αγωγός (ηλεκτρισμού)
αγωγός (ο)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/αγωγος-1.mp3"][/audio]Η λέξη αγωγός προέρχεται από το ΑΕ ρήμα άγω που σημαίνει «μεταφέρω».
άπωση
άπωση (η) (απωθώ, απωθούμαι)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/απωση.mp3"][/audio]Η λέξη άπωση προέρχεται από την ΑΕ. Τη σημερινή της, όμως, σημασία τη δανειστήκαμε από τη γαλλική (répulsion).
ασφάλεια (ηλεκτρική)
ασφάλεια (η)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ασφαλεια.mp3"][/audio]Η λέξη ασφάλεια είναι ΑΕ. Όμως, μερικές από τις πολλές σημασίες της τις δανειστήκαμε από άλλες γλώσσες, π.χ. τη γαλλική (sécurité, sûreté) και την αγγλική (insurance).
γ
γεννήτρια (ηλεκτρική)
γεννήτρια (η)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/γεννητρια.mp3"][/audio]Η λέξη γεννήτρια στην ΑΕ σήμαινε «μητέρα». Την επιστημονική σημασία της λέξης τη δανειστήκαμε από τη γαλλική (génératrice, générateur).
Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;
δ
διακόπτης
διακόπτης (ο) (διακόπτω, διακόπτομαι)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/διακόπτης.mp3"][/audio]Η λέξη διακόπτης προέρχεται από το ρήμα διακόπτω που σημαίνει «κόβω στα δύο, στη μέση».
δίκτυο (ηλεκτρικό)
δίκτυο (το)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/δικτυο.mp3"][/audio]Η λέξη δίκτυο προέρχεται από την ΑΕ, όπου σήμαινε «δίχτυ». Δανειστήκαμε τη σημερινή σημασία από τη γαλλική (réseau) ή την αγγλική (net).
ε
έλξη
έλξη (η) (έλκω, έλκομαι)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ελξη.mp3"][/audio]Η λέξη έλξη στα ΑΕ σήμαινε «τράβηγμα, σύρσιμο».
επαφή (ηλεκτρική)
επαφή (η)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/επαφη.mp3"][/audio]Η λέξη επαφή είναι ΑΕ και σήμαινε «άγγιγμα».
η
ηλεκτρισμός
ηλεκτρισμός (ο)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ηλεκτρισμός-1.mp3"][/audio]Η λέξη ηλεκτρισμός είναι δάνεια από τη γαλλική (électricité) ή την αγγλική (electricity). Μπορούμε, όμως, να αναγνωρίσουμε την ΑΕ λέξη ἤλεκτρον που σήμαινε «κεχριμπάρι, ρετσίνι με κιτρινωπό χρώμα».
Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;
κ
κύκλωμα (ηλεκτρικό)
κύκλωμα (το)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/κυκλωμα.mp3"][/audio]Η λέξη κύκλωμα στην ΑΕ σήμαινε «αυτό που είναι στρογγυλευμένο σε κύκλο, τροχός». Δανειστήκαμε τη σημερινή σημασία από τη γαλλική (circuit).
μ
μαγνήτης
μαγνήτης (ο)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μαγνητης.mp3"][/audio]Η λέξη μαγνήτης προέρχεται από την ΑΕ φράση «μαγνήτης λίθος», δηλαδή από το ορυκτό μαγνητίτης που υπήρχε σε μεγάλη ποσότητα στην αρχαία Μαγνησία της Μικράς Ασίας.
Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;
μονωτής (ηλεκτρικός)
μονωτής (ο) (μονώνω, μονώνομαι)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μονωτης.mp3"][/audio]Η λέξη μονωτής παράγεται από το ρήμα μονώνω που σημαίνει «προστατεύω με ειδικό υλικό» και το επίθημα -τής που σημαίνει «όργανο, εργαλείο».
μπαταρία
μπαταρία (η)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/μπαταρια.mp3"][/audio]Η λέξη μπαταρία είναι δάνεια από τα βενετσιάνικα (bataria) ή τα γαλλικά (batterie), όπου σήμαινε «σύνολο εργαλείων που λειτουργούν μαζί».
Τι παρατηρούμε για τη λέξη αυτή στις γλώσσες του κόσμου;
π
πηγή (ηλεκτρική)
πηγή (η)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/πηγη.mp3"][/audio]Η λέξη πηγή στην ΑΕ είχε την ίδια σημασία με σήμερα.
ρ
ρεύμα (ηλεκτρικό)
ρεύμα (το) (ρέω)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/ρευμα.mp3"][/audio]Η λέξη ρεύμα στην ΑΕ σήμαινε «αυτό που κυλάει, το ρυάκι».
σ
συσκευή (ηλεκτρική)
συσκευή (η)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/συσκευη.mp3"][/audio]Η λέξη συσκευή στην ΑΕ σήμαινε «σκηνική κατασκευή». Δανειστήκαμε τη σημερινή σημασία από τη γαλλική (appareil).
φ
φορτίο (ηλεκτρικό)
φορτίο (το)
[audio mp3="https://elefys.e-me.edu.gr/wp-content/uploads/2019/08/φορτιο.mp3"][/audio]Η λέξη φορτίο στην ΑΕ σήμαινε «βάρος». Δανειστήκαμε την επιστημονική σημασία της λέξης από τη γαλλική (charge).